Yatırım sektörü hızla gelişiyor. Bugün, internet bağlantısı ve bilgisayarı veya mobil cihazı olan herkes, Wall Street yatırımcıları ile aynı enstrümanları alıp satabilir. Bu, işlem yapmanın büyük yatırım bankalarının ve hedge fonlarının tekelinde olduğu birkaç yıl öncesinden çok farklı.
Yatırım sektörünün evrimi, opsiyonlar, sosyal işlemler ve algoritmik işlemler gibi birçok ürünün piyasaya sürülmesine yol açtı. Aracı kurumlar ayrıca kripto paralar da dahil olmak üzere yeni varlıklaı piyasaya sürdü.
Yatırımcılar için bunu kolay ve daha kârlı hale getirmek amacıyla, bu şirketler aynı zamanda teminatlı ve kaldıraçlı alım satım işlemlerini de başlattılar. Bunlar, finans piyasasında sıklıkla karıştırılan iki kavramıdır. Teminat, daha büyük boyutlu işlemler açmalarına yardımcı olmak için aracı tarafından bir yatırımcıya verilen "borç" anlamına gelir. Öte yandan kaldıraç, bir yatırımcının teminat kullandığında sağladığı artan satın alma gücüdür.
Kaldıraçlı işlemler nedir?
Kaldıraç kavramı, hükümetler, şirketler ve kredi kullanan kişiler tarafından onlarca yıldır kullanılmaktadır. Borçluların finansman açısından borçlanma kapasitelerini artırmalarına yardımcı olur.
İşlemlerde kaldıraç, yatırımcıların başka türlü karşılayamayacakları varlıklarla alım satım yapmalarını sağlar. Örneğin, Berkshire Hathaway'in hisse senedi fiyatı şu anda 300.400$’dan işlem görüyor. Bu, sıradan yatırımcıların hisse senedi satın almaya gücü yetmediği anlamına gelir. Kaldıraç kullanan yatırımcılar, hesaplarında 10.000$'dan az olsa bile bu hisse senedini kolayca karşılayabilir.
Kaldıraç kullanmanın başlıca avantajı, yatırımcıların başka türlü karşılayamayacakları varlıkları alıp satmalarını sağlamasıdır. Ayrıca, kaldıraç olmadan alım satım yaptıklarında elde edeceklerinden daha fazla kâr elde etmelerine de yardımcı olur.
Örneğin. Adam ve Bruce adlı iki yatırımcının her birinin 10.000$’lık hesapları olduğunu varsayalım. Analizlerini yaptıktan sonra, 120'den işlem gören USD/JPY'nin düşeceği sonucuna varıyorlar. Aracı kurum %1 teminat yatırımı istiyor. Böylece paritenin daha aşağı hareket edeceğini umarak kısa bir pozisyon açıyorlar.
Adam 1:50 kaldıraç kullanmaya karar veriyor ve USD/JPY çiftinde 10.000$'lık hesabıyla kısa bir pozisyon açıyor. Adam bu kaldıracı kullanarak 500.000$ (10.000 × 50) değerinde kısa pozisyon açmış oluyor. USD/JPY çiftinin bir pip değeri 8,30$'dır. Ayrıca, 5 standart lot için USD/JPY'nin bir pipinin yaklaşık 41,50$ değerinde olduğunu varsayalım. Bu nedenle, parite 119'a düşerse, yatırımcı 4150$'a eşdeğer 100 pip kazanır. Bu, %41,50'lik bir kârdır.
Öte yandan Bruce, 1:5 kaldıraçla kısa pozisyon açmaya karar veriyor. Bu işlem, USD/JPY'de 50.000$'lık kısa pozisyona eşdeğerdir. Pozisyon 100 pip artarak 119'a çıkarsa, yatırımcının kârı 415$ olur ki bu toplam işlem sermayesinin %4,15'idir.
Bu nedenle, bir yatırımcının kullandığı kaldıracın boyutu, işlem başına elde ettikleri kâr miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Pozisyon doğru giderse, yüksek kaldıraç kullanan bir yatırımcı her zaman daha az kaldıraç kullanan veya hiç kaldıraç kullanmayan bir yatırımcıdan daha fazla para kazanacaktır.
Ancak, pozisyon beklenen yönde gitmediğinde de riskler vardır. Yukarıdaki örnekte, USD/JPY 121'e hareket ederse, Adam 4.150$ veya işlemin %41.5'ini kaybederken, diğer yatırımcı ise toplam sermayenin yalnızca %4.15'i olan 415$ kaybedecektir.
Kaldıraç kullanarak nasıl işlem yapılır
Alım satım yapmak için kaldıraç kullanırken yapmanız gereken ilk şey, kaldıracın boyutunu belirlemektir. Bunun nedeni, kullandığınız kaldıracın boyutunun hesap bakiyenizi artırabilmesi veya düşürebilmesidir. Acemi bir yatırımcı, piyasaların riskleri hakkında bilgi sahibi olan deneyimli bir yatırımcıdan daha düşük bir kaldıraç kullanmalıdır.
OctaFX gibi aracı kurumlar, varlık sınıfı başına farklı seviyelerde kaldıraç sunar. Bu, çoğunlukla bu varlıklardaki risklerin düzeyine göre belirlenir. Örneğin, kripto paralar değişken varlıklar olduğundan, aracı kurumlar kaldıraç seviyelerini daha az değişken para birimlerinden daha düşük tutar. Bununla birlikte aracı kurumlar, yatırımcıların fonlarını korumaya yardımcı olacak büyük bir piyasa hareketi beklediklerinde kaldıraç boyutunu artırırlar.
İşlemlerinizde kullanacağınız kaldıracı belirledikten sonra, ideal giriş pozisyonlarını bulmak için analizinizi yapmanız gerekir. Kaldıraçlı işlemlerde giriş pozisyonu, varlığın fiyatının yükselmesini bekliyorsanız bir alış veya düşmesini bekliyorsanız bir satış olabilir. Yalnızca kapsamlı bir analiz yaptıktan sonra bir işlem başlatmalısınız.
Kaldıraçlı işlemler hakkında ipuçları
Tüm işlem biçimleri gibi, kaldıraçlı işlemlerin de riskler içerdiğini unutmayın. Bu, alım satımdan çok para kazanabileceğiniz gibi hepsini de kaybedebileceğiniz anlamına gelir. Riskleri en aza indirmek için birkaç şey yapmanız gerekir. İlk olarak, yalnızca kapsamlı bir analiz yaptıktan sonra bir pozisyon açın. Bu, teknik, temel ve hissiyat analizlerini içermelidir.
İkinci olarak, tüm alım satımlarınızın bir zarar durdur ile korunduğundan emin olun. Zarar durdur, zarar eden bir işlemin otomatik olarak kapatıldığı teminat seviyesidir. Bu, yatırımcının işlem başına riske atmaya istekli olduğu maksimum tutardır. Bu zarar durdur, bir yatırımcının başlangıçta planlanandan daha fazla para kaybetme riskini azaltmasına yardımcı olur. Çoğu durumda, işlem başına toplam hesap bakiyesinin %5'inden fazlasını riske atmamanız önerilir. Hesabı korumanın başka bir yolu, izsüren zarar durdur emri kullanmaktır. İzsüren zarar durdur, zararı durdurduğunuzda, kazandığınız kârı garantiye alacak şekilde kazanan bir pozisyonun yönünde hareket eder.
Üçüncüsü, duygularınızın işlemlerinizin kontrolünü ele geçirmesine izin vermeyin. Amatör yatırımcıların düştüğü yaygın bir hata, zarar eden bir pozisyonu kapatıp ardından herhangi bir analiz yapmadan ters yönde bir pozisyon açmalarıdır. Başka bir hata ise, zarar eden bir pozisyonun zarar durdur çizgisini, pozisyonun tersine döneceği ümidiyle uzatmalarıdır. Bu iki durumda, sonuç genellikle işlemcinin para kaybetmesi olur.
Dördüncüsü, kaldıraçlı işlemler yaparken açgözlü olmaktan kaçının. Açgözlülük size çok paraya mal olabilir. Örneğin, kâr hedefinize ulaşıldığında, kâr almak yerine daha fazla para kazanmak için pozisyonu açık bırakmaya karar verirsiniz. Genellikle varlığın fiyatı tersine döner ve para kaybedebilirsiniz. Zarar durdurun tersi olan bir Kâr al ayarlayarak bundan kaçınabilirsiniz. Kâr al, kâr hedefinize ulaşıldığında pozisyonunuzu otomatik olarak kapatacaktır. Açgözlülüğün başka bir örneği, sabahları kârlı bir işlem yaptıktan sonra gün içinde birçok pozisyon açmanızdır. Kendinize günlük bir limit belirleyerek ve buna bağlı kalarak bu hatadan kaçınabilirsiniz.
Kaldıralı işlemler, iyi uygulandığında yatırımcıların finans piyasalarında önemli kazançlar elde etmeleri için ideal bir yoldur. Yanlış yapıldığında ise yatırımcı için felaket olabilir. Bilgi sahibi olmak, pratik yapmak ve disipline sahip olmak, kaldıraçlı işlemler yapan biri olarak başarılı olmanıza yardımcı olabilir.
